Procedura oceniania uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych dla zespołu przedmiotu

Język angielski

1. Ocena powinna:

1) doceniać najmniejsze nawet wysiłki czy umiejętności dziecka;

2) jasna i jawna - regularne rozmowy z uczniami na temat zasad oceniania i wystawionych już ocen, wnikliwa i analityczna dyskusja o uzyskiwanych stopniach, komentarz ustny lub pisemny do oceny;

3) sprzyjać motywowaniu, stanowić przyczynek do realizacji zasady podmiotowości ucznia;

4) zawierać krótkie uzasadnienie oceny oraz wskazówki do ewentualnej poprawy;

5) doceniać każdorazowy przejaw aktywności ucznia niepełnosprawnego.

2. Ocenianie ucznia niedosłyszącego.

1) sposób sprawdzania wiedzy należy dostosować do możliwości percepcyjnych dziecka;

2) przy ocenie prac pisemnych dziecka nie należy uwzględniać błędów wynikających z niedosłuchu, one nie powinny obniżyć ogólnej oceny pracy.

3) błędy w pisowni należy oceniać opisowo, udzielając dziecku wskazówek do sposobu ich poprawienia;

4) przy ocenie osiągnięć ucznia z wadą słuchu należy szczególnie doceniać własną aktywność i wkład pracy ucznia, a także jego stosunek do obowiązków szkolnych (systematyczność, obowiązkowość, dokładność);

5) trudności w odbiorze bodźców zewnętrznych na drodze słuchowej, powodują szybszą męczliwość układu nerwowego, słabszą koncentrację uwagi, co może powodować wyłączenie się myślowe, objawy znużenia, dekoncentracji, luki pamięciowe – należy przygotować mniejsze partie materiału do sprawdzenia wiedzy;

6) przy sprawdzaniu wiedzy należy używać poleceń, instrukcji słownych, prostych i krótkich zdań, zwracając uwagę, czy dziecko zrozumiało polecenie; w przypadku trudności - należy udzielić mu dodatkowych wyjaśnień, nawet posługując się konkretem;

7) kryteria oceniania ucznia z niedosłuchem winny szczegółowo uwzględnić specyfikację mowy zarówno dźwiękowej, jak i przekazywanej za pomocą pisma uzależnionej od typu niedosłuchu;

8) na ocenę z języka angielskiego rzutować nie powinny:

a) błędy gramatyczne,

b) błędy wynikające z niewłaściwych skojarzeń semantycznych, szczególnie w odniesieniu do wyrazów rzadko używanych lub wprowadzonych do zasobu słów ucznia po raz pierwszy.

3. Ocenianie ucznia niedowidzącego.

1) w przypadku prac pisemnych (sprawdzianów,testów,kartkówek jak i innych prac kontrolnych) należy przygotować zestaw zadań, poleceń, pytań napisanych odpowiednio większymi literami, z większym kontrastem;

2) w związku z wolnym tempem pracy wydłużyć czas wykonywania sprawdzianów,testów;

3) nie oceniać negatywnie poziomu graficznego i ortograficznego wypowiedzi pisemnych z uwagi na to, że dziecko może pisać brzydko, kreślić, pisać litery niekształtne, nie zachowywać odpowiedniej wielkości liter, ani odstępu w liniaturze;

4) w ocenie opierać się głównie na wypowiedziach ustnych;

5) oceniając technikę czytania uwzględnić:

a) wolne tempo pracy,

b) łatwą męczliwość (wskazane przerwy z możliwością zamknięcia oczu),

c) udostępnianie dużego, wyraźnego druku (litery bez ozdobników),

d) czytanie z zastosowaniem pomocy optycznych;

6) zezwolić na korzystanie z szerokiej gamy pomocy (optycznych, graficznych, dotykowych);

7) w szczególnych wypadkach umożliwić zaliczanie materiału programowego partiami.

4. Ocenianie uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się dysgrafia, dysleksja, dysortografia, dyskalkulia.

1) ocena w głównej mierze powinna dotyczyć poprawności wypowiedzi ustnych i strony merytorycznej prac pisemnych;

2) podczas pisania sprawdzianów należy wydłużyć limit czasu, oceniać na jednakowych prawach brudnopis i czystopis, zastąpić pisanie ze słuchu pisaniem z pamięci;

3) nie oceniać czytania głośnego przed zespołem klasowym, głośno powinien czytać tylko tekst uprzednio polecony do opracowania w domu;

4) w przypadku dysgrafii umożliwić uczniowi wykonywanie prac na komputerze, maszynie do pisania lub pismem drukowanym;

5) nieczytelne fragmenty prac odczytywać w indywidualnym kontakcie z uczniem;

6) należy pamiętać, że wypowiedzi ustne są lepszym wskaźnikiem jego umiejętności niż prace pisemne;

7) dziecko z dysleksją wymaga wielu powtórzeń i częstej kontroli rozumienia polecenia, nie należy „wyrywać” go do natychmiastowej odpowiedzi;

8) nie oceniać tempa czytania; w zakresie czytania ważne jest to, żeby uczeń opanował na tyle technikę czytania, by mógł zrozumieć tekst;

9) ocena z przedmiotu powinna być oceną ogólną, na którą składają się wszystkie przejawy aktywności, sprawności i umiejętności uczniów możliwe do zaobserwowania z danego przedmiotu;

10) prace pisemne należy oceniać za ich wartość merytoryczną, a nie poprawność ortograficzną czy poziom graficzny pisma;

11) należy stosować ocenę opisową, w której zaznacza się nawet drobne postępy ucznia oraz rodzaj błędów i sposób ich poprawy;

12) pisemne sprawdziany powinny ograniczać się do sprawdzanych wiadomości, wskazane jest, zatem stosowanie testów wyboru, zdań niedokończonych, tekstów z lukami – pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania;

13) wskazane jest preferowanie wypowiedzi ustnych. Sprawdzanie wiadomości powinno odbywać się często i dotyczyć krótszych partii materiału. Pytania kierowane do ucznia powinny być precyzyjne;

14) złagodzić kryteria wymagań z języków obcych. Uczeń mający problemy z opanowaniem ojczystego języka prawie zawsze ma trudności z mówieniem, rozumieniem, czytaniem i pisaniem w języku obcym.

5. Ocenianie ucznia z niepełnosprawnością intelektualną:

1) sposób sprawdzania i egzekwowania wiedzy należy dostosować do jego możliwości psychofizycznych, np. nie pytamy ustnie uczniów z trudnościami w artykulacji oraz nie stosujemy sprawdzania w formie pisemnej u uczniów z trudnościami kinestetycznymi;

2) w ocenianiu konieczne jest indywidualne podejście do każdego ucznia zamiast porównywania go
z innymi;

3) należy przyglądać się jego postępom, a nie wyłącznie efektom;

4) uczeń z niepełnosprawnością intelektualną pisze kartkówki sprawdziany, testy i prace klasowe dostosowane do jego możliwości i umiejętności psychofizycznych;

5) w pracach pisemnych należy stosować więcej zadań typu zamkniętego i wyboru, niż otwartych wymagających werbalizacji myśli;

6) stosować jasno i prosto sformułowane polecenia, unikać poleceń wielokrotnie złożonych;

7) zawsze należy upewnić się czy uczeń rozumie polecenie;

8) najczęściej poziom graficzny i ortograficzny pisma nie powinien podlegać ocenie;

9) przygotować taką ilość zadań, aby uczeń miał szansę skończyć sprawdzian razem z klasą lub wydłużyć mu czas jeżeli pracuje szczególnie wolno;

10) należy przede wszystkim oceniać wkład pracy, a nie końcowe efekty mając na uwadze fakt, iż na języku obcym wielokrotnie występują duże trudności z percepcją i rozumieniem;

11) należy udzielać wsparcia i pomocy uczniom, którzy są mało samodzielni w swojej pracy, a wiemy, że przygotowywali się do sprawdzianu;

12) ocenie podlega systematyczność pracy;

13) w codziennej pracy nauczyciel może stosować ocenę opisową, jako formę wspierania ucznia w jego wysiłkach oraz nagradzać za różnego rodzaju formy aktywności, szczególnie samodzielnej i związanej z tematem lekcji;

14) nauczyciel może zachęcić ucznia do zdobycia ocen za prace dodatkowe;

15) ocenianie powinno koncentrować się na możliwościach, mocnych stronach i przyroście kompetencji zawsze jednak w indywidualnym wymiarze.

6. Ocenianie ucznia z obniżonymi możliwościami intelektualnymi.

1) w ocenianiu należy uwzględnić aktualną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, która szczegółowo określa rodzaj dostosowania i sprawdzania wiedzy z poszczególnych przedmiotów;

2) czynnikami, które podlegają ocenie jest wkład pracy i motywacja; w indywidualnych przypadkach wskazane jest naprowadzenie ucznia na właściwy tor myślowy, szczególnie u uczniów mających trudności z uogólnianiem i samodzielną pracą;

3) w związku z wolnym tempem pracy wydłużyć czas wykonywania sprawdzianów;

4) oceniać z mniejszych partii materiału, mniej obszernych zadań i o mniejszym stopniu trudności;

5) z powodu trudności z przywoływaniem z pamięci odległych partii materiału należy często utrwalać wiedzę i odpytywać na bieżąco;

6) formułować pytania w formie zdań o prostej konstrukcji powołujących się na ilustrujące przykłady;

7) często podchodzić do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień;

8) należy zezwolić na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach

9) dyktanda przeprowadzać indywidualnie w wolniejszym tempie, gdyż dzieci te często nie nadążają za klasą;

10) potrzeba większej ilości czasu i powtórzeń na opanowanie materiału.

7. Ocenianie ucznia z ADHD, zaburzeniami emocji i zachowania, z nadpobudliwością ruchową oraz zaburzeniami koncentracji uwagi.

1) sposób sprawdzania wiedzy należy dostosować do możliwości percepcyjnych dziecka; należy pamiętać, że istotne zaburzenia emocji i zachowania mają wpływ na zapamiętywanie i późniejsze odtwarzanie zdobytej wiedzy,

2) oceniamy wartość merytoryczną prac, a nie zachowanie ucznia,

3) jeżeli widzimy dużą ilość wolnych miejsc np. w teście dopytujemy ucznia, istnieje, bowiem możliwość, że nie doczytał do końca zadania, ale zna odpowiedź na pytanie,

4) sprawdzanie wiadomości można podzielić na mniejsze partie materiału do zaliczenia lub należy stosować przerwy w trakcie sprawdzianu, aby uczeń miał szansę odreagować napięcie z nim związane,

5) ilość materiału do sprawdzenia dostosowujemy do aktualnych możliwości psychofizycznych ucznia,

6) zawsze należy upewnić się czy uczeń rozumie polecenie,

7) z uwagi na labilność nastroju lub rozproszenie uwagi należy dostosować warunki sprawdzania wiedzy: sala wyciszona, uboga w różnego rodzaju bodźce rozpraszające uwagę,

8) należy stosować jasno i prosto sformułowane polecenia, unikać poleceń wielokrotnie złożonych; można polecenie rozbić na kilka prostych samodzielnych zadań,

9) często komentować postępy ucznia i w miarę możliwości eliminować testy obejmujące duży zakres materiału, gdyż w przypadku uczniów z ADHD nie mają one żadnej wartości edukacyjnej i nie odzwierciedlają prawdziwej wiedzy tych uczniów,

10) przy ocenianiu zadań zwracać uwagę na jakość, a nie ilość – „mniej a dokładniej” odnosi lepsze skutki niż „więcej”, gdyż duża liczba czynności powoduje u takich dzieci „bylejakość” ich wykonania,

11) jasno formułować swoje oczekiwania i prezentować kryteria oceniania,

12) doceniać włożony w pracę wysiłek,

13) uczeń może mieć podzielone zadania na etapy oraz wydłużony czas pisania sprawdzianu,

14) należy rozważyć rozłożenie materiału sprawdzianu na mniejsze części oraz możliwość odpowiedzi ustnej zamiast testów,

15) jeżeli istnieje taka konieczność, można dać dziecku więcej czasu na wykonanie zadania,

16) nie karać ucznia za objawy.

8. Ocenianie ucznia z zaburzeniami komunikacji językowej.

1) w ocenie należy uwzględnić trudności w poprawnym formułowaniu zdań, zarówno w formie pisemnej jak i ustnej;

2) sposób sprawdzania wiedzy należy dostosować do możliwości percepcyjnych dziecka;

3) w pracach pisemnych należy stosować więcej zadań typu zamkniętego i wyboru, niż otwartych wymagających werbalizacji myśli;

4) sposób sprawdzania i egzekwowania wiedzy należy dostosować do jego możliwości psychofizycznych, np. nie pytamy ustnie uczniów z trudnościami w artykulacji oraz unikamy sprawdzania w formie pisemnej otwartej.

9. Ocenianie ucznia przewlekle chorego.

1) przy ocenianiu ucznia przewlekle chorego należy przede wszystkim dostosować formy sprawdzania wiedzy do jego aktualnego stanu zdrowia;

2) z uwagi na utrudnienia związane z wolniejszym funkcjonowaniem procesów poznawczych dostosować metody sprawdzania wiedzy do możliwości ucznia

3) przy wyznaczaniu zadań do oceny należy uwzględnić szybszą męczliwość ucznia;

4) należy uwzględnić rodzaj schorzenia, przyjmowane leki, powodujące określone trudności
w funkcjonowaniu szkolnym;

5) w uzasadnionych przypadkach można przesunąć termin sprawdzianu; np. uczeń źle funkcjonuje
w godzinach rannych, pytamy go lub robimy sprawdzian w dniu, gdy lekcja odbywa się później.

10. Ocenianie ucznia niepełnosprawnego ruchowo.

1) nauczyciel danego przedmiotu ocenia osiągnięcia edukacyjne ucznia niepełnosprawnego
w odniesieniu do stopnia realizacji przez niego dostosowanego programu;

2) prace pisemne z języka obcego oceniane są głównie pod kątem poprawności stylistycznej
i gramatycznej.

3) prace pisemne z przedmiotów innych niż język polski oceniane są pod kątem zawartych w nich wiadomości i treści.

4) uczeń niepełnosprawny ma prawo odpowiadać ustnie, jeśli wolne tempo pisania uniemożliwia mu płynne realizowanie zadań podczas sprawdzianu czy kartkówki. Wówczas uczeń odpowiada pod koniec lekcji z danego materiału obejmującego sprawdzian lub umawia się z nauczycielem przedmiotu na inny termin;

5) podczas kartkówek uczeń niepełnosprawny ma warunki i czas dostosowane do jego potrzeb

6) uwzględnić możliwość wyrównywania braków po okresie absencji, umożliwić uczniowi zaliczanie materiału partiami;

7) stosować ułatwienia „techniczne” podczas pisania (dla dzieci z niedowładami spastycznymi rąk, z zaburzeniami motoryki małej, z ruchami mimowolnymi) – np. pisanie na większym formacie, grubszym mazakiem, używanie specjalnych nakładek na ołówek czy długopis;

8) gdy trudności w pisaniu są bardzo duże zezwolić na posługiwanie się pomocami (komputerem, klockami literowymi, kartonikami z literami, sylabami, wyrazami)

9) sprawdzanie wiadomości należy podzielić na mniejsze partie materiału do zaliczenia lub należy zmniejszyć ilość zadań, aby uczeń miał szansę udzielić poprawnych odpowiedzi;

10) należy pamiętać, że wypowiedzi ustne mogą być lepszym wskaźnikiem umiejętności niż prace pisemne.

11. Ocenianie ucznia z autyzmem lub zespołem Aspergera.

1) ocena osiągnięć ucznia powinna uwzględniać nie tyle efekt, ile wysiłek włożony w pracę, zaangażowanie;

2) przy sprawdzaniu wiedzy wykorzystywać bardziej formę testową niż opisową;

3) w razie potrzeby zadać uczniowi dodatkowe pytania;

4) wspierać w nabywaniu umiejętności w zakresie „funkcji wykonawczych”, takich jak umiejętności organizacyjne i umiejętności uczenia się;

5) oceniać w oparciu o tzw. pozytywne wzmocnienia ― pochwały, nagradzanie, pozytywną więź;

6) wdrażać i oczekiwać od ucznia przestrzegania zasad panujących w szkole;

7) w ocenianiu uwzględnić duży poziom przeżywanego stresu;

8) w ocenianiu oddzielać te obszary, w których trudności wynikają z zaburzeń;

9) dostosować zadawane prace do możliwości ucznia;

10) nie karać dziecka, gdy jest nieprzygotowane do lekcji, bo nie miało zapisanych wszystkich niezbędnych informacji, w takiej sytuacji należy umożliwić oddanie pracy lub zaliczenie w dodatkowym terminie;

11) z uwagi na wolne tempo pracy wydłużyć czas sprawdzianów lub zmniejszyć ilość zadań.

12. Ocenianie ucznia niedostosowanego społecznie lub zagrożonego niedostosowaniem.

1) nauczyciele przedmiotów starają się w miarę możliwości zauważać i doceniać „plusem” lub pochwała słowną każdorazowy przejaw aktywności;

2) należy oceniać zaangażowanie i wkład pracy ucznia w lekcję;

3) pozytywnie oceniać zachowania prospołeczne;

4) przy ocenie odpowiedzi ustnej śledzić tok rozumowania ucznia i umożliwić poprawę błędów;

5) angażować ucznia w pracę w grupach i pozytywnie oceniać jego współpracę z innymi uczniami i wywiązanie się z powierzonych mu zadań;

6) w celu zmotywowania ucznia odpytywać z mniejszych partii materiału;

7) umożliwić uczniowi wyrównanie braków programowych.

13. Ocenianie ucznia z sytuacją kryzysową lub traumą.

1) odpytywać ucznia z mniejszych partii materiału, po wcześniejszym wskazaniu jego zakresu;

2) w szczególnych sytuacjach umożliwić odpowiadanie, pisanie sprawdzianów i kartkówek w innym terminie;

3) oceniać w oparciu o tzw. pozytywne wzmocnienia ― pochwały, nagradzanie, pozytywną więź;

4) w ocenianiu uwzględnić duży poziom przeżywanego stresu; szybszą męczliwość, brak koncentracji lub przyjmowane leki;

5) umożliwić uczniowi wyrównanie braków związanych z wystąpieniem sytuacji kryzysowej;

6) przy ocenianiu ucznia dotkniętego traumą należy przede wszystkim dostosować formy sprawdzania wiedzy do jego aktualnych możliwości psychofizycznych.

14. Ocenianie ucznia z niepowodzeniami edukacyjnymi.

1) umożliwić uczniowi wyrównanie braków programowych;

2) odpytywać z małych partii materiału;

3) uwzględniając trudności dziecka zadawać mniejszą ilość zadań domowych i o prostszej formie, za to regularnie je sprawdzać;

4) sprawdziany konstruować tak aby uczeń wiedział, na jaką ocenę są poszczególne zadania;

5) umożliwić uczniowi zdobywanie dodatkowych ocen (referaty, dodatkowe zadania, projekty itp.);

6) jeśli to możliwe zezwolić uczniowi na zdawanie wybranych partii materiału;

7) należy stosować ocenę opisową, w której zaznacza się nawet drobne postępy ucznia oraz rodzaj błędów i sposób ich poprawy;

8) ocena osiągnięć ucznia powinna uwzględniać nie tylko efekty, ale wysiłek włożony w pracę, zaangażowanie i drobne postępy;

9) częściej sprawdzać zeszyty szkolne ucznia, ustalić sposób poprawy błędów, czuwać nad wnikliwą ich poprawą, oceniać poprawność i sposób wykonania prac;

10) w ocenie pracy ucznia wskazanie jest uwzględnienie poprawności toku rozumowania, a nie tylko prawidłowości wyniku końcowego.

15. Ocenianie ucznia z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi.

1) w codziennej pracy można stosować ocenę opisową, jako formę wspierania ucznia w jego wysiłkach oraz nagradzać za różnego rodzaju formy aktywności, szczególnie samodzielnej i związanej z tematem lekcji;

2) czynnikami, które podlegają ocenie jest wkład pracy i motywacja; w indywidualnych przypadkach wskazane jest naprowadzenie ucznia na właściwy tor myślowy, szczególnie u uczniów mających trudności z uogólnianiem i samodzielną pracą;

3) w celu motywowania ucznia umożliwić zdobywanie ocen za dodatkowe zadania;

4) nagradzać każdy przejaw aktywności ucznia podczas lekcji;

5) uwzględniając trudności dziecka zadawać mniejszą ilość zadań domowych i o prostszej formie, za to regularnie je sprawdzać;

6) z uwagi na trudne warunki bytowe dziecka nie oceniać negatywnie za brak podręczników i ćwiczeń – udostępnić uczniowi ich ksero aktualnie przerabianych treści;

7) odpytywać częściej, ale z mniejszych partii materiału, zaznaczając jednocześnie uczniowi jego zakres.

16. Ocenianie ucznia z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą.

1) przy ocenianiu ucznia należy uwzględnić różnice programowe oraz możliwość występowania braków, należy, zatem umożliwić uczniowi stopniowe zaliczanie materiału;

2) stosować jasno i prosto sformułowane polecenia;

3) odpytywać ustnie i pisemnie z mniejszych partii materiału;

4) zawsze należy się upewnić czy uczeń rozumie polecenie;

5) umożliwić uczniowi zdobycia ocen za dodatkowe prace;

6) przy ocenianiu prac uczniów kształcących się wcześniej zagranicą nie uwzględniać błędów gramatycznych, pisowni oraz wynikających z małego zasobu słownictwa;

7) ocena osiągnięć ucznia powinna uwzględniać nie tylko efekty, ale wysiłek włożony w pracę, zaangażowanie i drobne postępy.

17. Inne dostosowania wynikające ze specyfiki przedmiotu:

Inne niezbędne dostosowania będą na bieżąco wdrażane i dopasowane do indywidualnych potrzeb danego ucznia po zauważeniu zaistaniałego problemu i zgodnie ze wskazaniami poradni.

Sporządził zespół w składzie: 01.09.2021

• poprz.
• nast.